Szosa
Gołdap
-
Wiżajny
jest jedyną drogą asfaltową w polskiej części puszczy
Wiadukty nad niemieckim nasypem kolejowym na południowych obrzeżach puszczy
Jedna z niewielu dróg żwirowych w środku puszczy
Puszcza Romincka (ros. Красный лес, Пуща Роминска[1], Роминтенская пуща[], niem. Rominter Heide,
842.71
) – rozległy, zwarty kompleks leśny stanowiący część
Pojezierza Litewskiego
, zarazem najbardziej na północny wschód wysunięta część Mazur Garbatych, podzielony między
Polskę
i
Rosję
(
obwód kaliningradzki
), historycznie przynależny do dawnych
Prus
. Geologicznie, obniżenie terenu samej puszczy stanowi jakby strefę przejściową między
mazurskim
i
litewskim
lobem lodowcowym.
Powierzchnia: ok. 35,5 tys. ha, w tym po stronie polskiej ok. 15,5 tys. ha.
Ukształtowanie terenu
Przez puszczę przepływają dwie rzeczki:
Błędzianka
i Bludzia, aczkolwiek wiele innych mniejszych strumieni, cieków, torfowisk, bagnisk, źródlisk, jeziornych oczek i podmokłych uroczysk charakteryzuje te tereny
morenowe
, silnie sfalowane, zbudowane z ilastych glin i piasków polodowcowych. Deniwelacje na terenie puszczy są spore, osiągają nawet 120-140 metrów. Najwyższy punkt wynosi 295,4 m n.p.m., najniższy – 150 m.
Klimat
Klimat dosyć surowy, średnia temperatura stycznia waha się wokół -5 °C, w lipcu osiąga 16-17 °C. Zaśnieżenie utrzymuje się około 100 dni, okres wegetacyjny wynosi 190 dni, a opady dochodzą do 700 mm, choć zróżnicowanie między latami bywa bardzo duże.
Flora i fauna
Puszcza Romincka charakteryzuje się unikalną fauną i florą, przypominającą nieco
tajgę
. Przeważają drzewostany sosnowo-świerkowe z domieszką
dębu
,
lipy
,
brzozy
i
grabu
, a w zagłębieniach terenu –
olszy
. Ze względu na trudno dostępną rzeźbę terenową żyją tu wszystkie polskie gatunki zwierzyny łownej, poza
żubrem
, tak więc
łoś
,
jeleń
,
sarna
,
dzik
,
wilk
,
lis
,
ryś
,
borsuk
,
jenot
,
wydra
,
kuna leśna
i
domowa
,
gronostaj
,
zając bielak
,
ryjówka
,
smużka
,
wydra
, a także
bobry
. Z ptactwa warto odnotować
żurawie
,
czarne
i
białe bociany
,
czaple
,
orła bielika
,
orlika krzykliwego
,
cietrzewie
,
rybołowy
,
myszołowy
,
sowy
,
puszczyka
, rzadkie odmiany
dzięcioła
i wiele innych. Istnieją tu jedyne na całym niżu Polski stanowiska rzadkiego gatunku storczyka –
gółki wonnej
[2].
Rys historyczny
Nazwa puszczy ma niejasną etymologię. Może ona pochodzić od pruskiego ontonimu "
Romowe
", które było wedle źródeł
krzyżackich
miejscem kultu pogańskiego i sejmików elity
pruskiej
, a może również od "Rominty", dawnej nazwy
Błędzianki
[]. Kultura Prusów, rozwijająca się wokół puszczy (ślady grodzisk i cmentarzysk) załamała się w
XIII
wieku pod naporem krzyżackim. W
XVI
wieku rozpoczęła się nowa faza osadnicza, głównie
litewska
, a w
XVII
polska
,
mazowiecka
. W XVIII wieku osadziło się w okolicach puszczy 20 tysięcy
protestantów
z diecezji salzburskiej. W
XIX
i początkach
XX
wieku, puszcza była terenem łowieckim
cesarzy niemieckich
, którzy mieli tu swoją rezydencję. Drewniany domek myśliwski
Wilhelma II
po 1945 r. przeniesiono do Parku Centralnego w
Kaliningradzie
. W okresie międzywojennym Niemcy zbudowali kolej
Gołdap
-Tolminkiejmy, znanej z mostów w
Stańczykach
. Pod koniec
II wojny światowej
na terenie puszczy i w okolicach
Gołdapi
miały miejsca bardzo ostre starcia
3 Frontu Białoruskiego Armii Czerwonej
z
Armią Trzeciej Rzeszy
. Wiele niemieckich wsi i miejscowości w okolicach puszczy zostało programowo kompletnie zniszczonych przez Armię Czerwoną (zob. np.
Golubie
). Po wojnie na terenie puszczy kryła się zarówno polska jak i litewska partyzantka antykomunistyczna.
Ochrona przyrody
Edukacja
Ciekawostki
Na terenie puszczy znajduje się kilka ciekawych wiaduktów - pozostałość po rozebranej linii kolejowej
Gołdap
-
Żytkiejmy
. Linia działała w latach
1927
-
1944
, miała 36 km długości. Wiadukty znajdują się w miejscowościach:
Przypisy
- ↑ Mapa topograficzna 1:100.000 ark. N-34-58, Генеральный Штаб 1985
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .